با مهم ترین مراحل کاشت ایمپلنت آشنا شوید (6 گام اصلی)

به طور قطع، از دست دادن یک دندان اتفاق خوشایندی نیست. این وضعیت نه تنها لبخند فرد را تحت تأثیر قرار می دهد، بلکه جویدن غذا، صحبت کردن، و حتی سلامت کلی دهان را هم به چالش می کشد. اما خوشبختانه، دندانپزشکی مدرن برای این اتفاق، راهکار ایمپلنت را پیش پای ما می گذارد.

اگر شما هم به دنبال راهی برای جایگزینی دندان غائب هستید، احتمالاً اسم ایمپلنت زیاد به گوشتان خورده‌است؛ اما هنوز مراحلش برایتان مبهم است. در این مقاله، قرار است قدم به قدم با مراحل ایمپلنت دندان آشنا شویم تا بدانید در این درمان دقیقاً چه چیزی در انتظار شماست.

مرحله اول: ارزیابی و برنامه ریزی

اولین گام از مراحل ایمپلنت دندان، مراجعه به متخصص جراحی فک و صورت یا دندانپزشک متخصص ایمپلنت است. در این جلسه، موارد زیر بررسی می شود:

• وضعیت کلی سلامت دهان و دندان
• میزان استخوان موجود در محل دندان غائب (با کمک عکس برداری پانورامیک یا CBCT)
• بررسی لثه ها از نظر بیماری های احتمالی
• بررسی شرایط پزشکی بیمار (وجود یا عدم وجود بیماری های دیابت، پوکی استخوان، مصرف داروها و…).

اگر استخوان فک تحلیل رفته‌باشد، ممکن است نیاز به پیوند استخوان باشد که در ادامه آن را بیشتر توضیح می دهیم.

مرحله دوم: آماده‌سازی محل کاشت (در صورت نیاز)

در مواردی که تحلیل استخوان وجود دارد (مثلاً چند ماه یا چند سال از کشیدن دندان می گذرد)، دکتر برای آماده‌سازی فک، پیوند استخوان انجام می دهد.

مواد استخوانی (خود بدن، یا منابع مصنوعی/بیولوژیکی) به محل موردنظر اضافه می شوند. و بین ۳ تا ۶ ماه زمان لازم است تا استخوان جدید با استخوان فک جوش بخورد.

اگر قرار است ایمپلنت در ناحیه فک بالا و در نزدیکی سینوس ها قرار گیرد و استخوان کافی وجود ندارد نیز، ممکن است نیاز به لیفت سینوس (افزایش ارتفاع کف سینوس) نیاز باشد.

مرحله سوم: جراحی کاشت پایه ایمپلنت (از حساس ترین مراحل ایمپلنت دندان)

پس از آماده‌سازی محل، نوبت به اصلی ترین گام از سلسله مراحل ایمپلنت دندان می رسد: کاشت پایه تیتانیومی ایمپلنت در استخوان فک.

این مرحله تحت بی حسی موضعی و معمولاً در مطب انجام می شود. طی عمل، پیچی فلزی از جنس تیتانیوم در داخل استخوان قرار داده‌می‌شود. این پیچ نقش ریشه دندان را بازی می کند.

پس از جراحی، نیاز است که پایه ایمپلنت در طی چند ماه (معمولاً ۳ تا ۶ ماه) به طور کامل با استخوان فک جوش بخورد. به این فرایند، اُسواینتگریشن (Osseointegration) می گویند.

مرحله چهارم: نصب اباتمنت از  (Abutment)

پس از جوش خوردن پایه ایمپلنت با استخوان، نوبت به مرحله بعدی یعنی نصب اباتمنت می رسد. اباتمنت قطعه ای کوچک است که روی پایه ایمپلنت قرار می گیرد و نقش اتصال بین پایه و تاج دندان (روکش نهایی) را ایفا می کند.

نصب اباتمنت هم معمولاً یک جراحی ساده و سرپایی است. گاهی در همان زمان کاشت پایه، اباتمنت هم نصب می شود (در روش های فوری)، اما بیشتر مواقع این کار در مرحله‌ای جداگانه انجام می شود.

مرحله پنجم: قالب گیری و ساخت تاج دندان

بعد از قرار دادن اباتمنت و بهبود لثه، قالب گیری انجام می شود تا تاج نهایی دندان (روکشی که شبیه دندان طبیعی است و روی ایمپلنت قرار می گیرد) ساخته شود. این تاج ممکن است از جنس زیرکونیا، سرامیک یا پرسلن باشد.

در این گام از مراحل ایمپلنت دندان، دندانپزشک قالب دهان را برای لابراتوار ارسال می کند. پس از چند روز، روکش آماده می شود و در جلسه نهایی روی ایمپلنت سوار می شود.

مرحله ششم: مراقبت های پس از کاشت

کاشت ایمپلنت پایان ماجرا نیست. اگرچه ایمپلنت دندانی به دلیل جنس تیتانیوم خود دچار پوسیدگی نمی شود، اما لثه و استخوان اطراف آن همچنان در معرض بیماری هستند.

برای حفظ سلامت ایمپلنت، باید:

• بهداشت دهان و دندان به خوبی رعایت شود.
• از مسواک نرم و نخ دندان مخصوص ایمپلنت استفاده شود.
• چکاپ منظم (هر ۶ ماه یک بار) انجام شود.
• از مصرف دخانیات و فشار زیاد روی دندان (مثل دندان قروچه) اجتناب شود.

کل مراحل ایمپلنت دندان چقدر طول می کشد؟

شاید یکی از اولین سوالاتی که ذهن بیشتر افراد را درگیر می کند همین باشد “کل مراحل ایمپلنت دندان چقدر زمان می برد؟” پاسخ ساده این است:

اگر همه چیز آماده باشد

اگر استخوان فک شما سالم، حجیم و بدون تحلیل است و نیازی به پیوند یا مداخلات اضافی وجود ندارد، مراحل ایمپلنت به صورت فشرده‌تر و سریع تر پیش می رود. در این حالت:

• پس از معاینه و برنامه‌ریزی، پایه ایمپلنت در یک جلسه کاشته‌می‌شود.
• سپس بین ۳ تا ۴ ماه زمان نیاز است تا پایه فلزی با استخوان فک جوش بخورد (فرآیندی به نام Osseointegration).
• بعد از آن، نصب اباتمنت و روکش نهایی فقط چند هفته زمان می برد.

بنابراین کل مراحل ایمپلنت دندان شما حدود ۳ تا ۵ ماه طور می کشد.

اگر فک به آماده‌سازی نیاز داشته باشد

اگر از کشیدن دندان مدت زیادی گذشته و استخوان فک دچار تحلیل باشد، یا اگر در فک بالا و نزدیکی سینوس ها ایمپلنت انجام می شود، ممکن است نیاز به مراحلی مثل پیوند استخوان یا لیفت سینوس باشد. در این حالت:

• ابتدا باید عمل پیوند استخوان یا لیفت سینوس انجام شود.
• سپس حدود ۳ تا ۶ ماه زمان لازم است تا استخوان جدید با فک شما یکپارچه شود.
• بعد از آن می توان وارد مرحله کاشت ایمپلنت شد، که خودش دوباره نیاز به ۳ تا ۴ ماه برای جوش خوردن پایه دارد.
• در نهایت، روکش نصب می شود.

در این حالت، مراحل کاشت ایمپلنت ممکن است بین ۶ تا ۱۲ ماه طول بکشد.

گاهی هم شرایط خاصی وجود دارد

در بعضی موارد نادر، اگر استخوان بسیار خوب و محکم باشد، و شرایط دهان و فک کاملاً ایده‌آل باشد، متخصص ممکن است تصمیم بگیرد ایمپلنت فوری انجام دهد. در این روش، هم زمان با کشیدن دندان، پایه ایمپلنت هم کاشته‌می‌شود. البته این روش همیشه قابل اجرا نیست و حتماً باید تحت نظر متخصص و با بررسی دقیق تصمیم گیری شود.

تفاوت مراحل ایمپلنت تکی و ایمپلنت کامل (Full-Mouth)

برخلاف تصور عمومی، مراحل ایمپلنت دندان برای همه بیماران یکسان نیست. بر اساس اینکه فرد تنها یک یا چند دندان را از دست‌داده‌باشد یا به دنبال جایگزینی کامل دندان های یک فک یا هر دو فک باشد، مسیر درمان از نظر تعداد مراحل، مدت زمان، نوع جراحی و حتی پروتز نهایی متفاوت خواهد بود. در ادامه، تفاوت های اصلی بین ایمپلنت تکی و ایمپلنت کامل فک (Full-Mouth) را بررسی می کنیم:

۱. تعداد ایمپلنت ها

در ایمپلنت تکی، تنها یک پایه ایمپلنت در محل دندان از دست‌رفته قرار می گیرد. اما در ایمپلنت کامل، بسته به شرایط فک بیمار، معمولاً بین ۴ تا ۸ ایمپلنت در هر فک کاشته می شود تا پایه ای محکم برای پروتز کامل ایجاد شود. این مرحله نیازمند دقت بالاتر در طراحی و انجام جراحی است.

۲. پیچیدگی جراحی

درمان ایمپلنت تکی معمولاً ساده‌تر و با جراحی موضعی محدود انجام می شود. در مقابل، ایمپلنت کامل نیازمند جراحی گسترده‌تری است (به خصوص در مواردی که بیمار برای مدت طولانی دندان نداشته و دچار تحلیل استخوان شده است). در چنین شرایطی، احتمال نیاز به بازسازی استخوان (پیوند استخوان یا لیفت سینوس) بیشتر خواهد بود.

۳. مراحل زمانی درمان

• در ایمپلنت تکی، مراحل شامل کاشت پایه، دوره جوش خوردن (۲ تا ۳ ماه)، و نصب تاج نهایی است. در صورت مناسب بودن شرایط استخوان، این مراحل معمولاً ظرف ۳ تا ۵ ماه به پایان می رسد.
• در ایمپلنت کامل، به دلیل تعداد بیشتر پایه ها، بررسی های بیشتر و احتمال بازسازی استخوان، مدت زمان درمان افزایش می یابد. در حالت عادی، این فرآیند ممکن است ۵ تا ۸ ماه طول بکشد. در صورت نیاز به پیوند یا آماده سازی گسترده فک، این مدت می تواند به ۹ تا ۱۲ ماه یا بیشتر نیز برسد.

۴. نوع پروتز نهایی

در ایمپلنت تکی، یک تاج سرامیکی جای دندان ازدست رفته را می گیرد. اما در ایمپلنت کامل، بسته به تصمیم دندانپزشک و شرایط بیمار، از پروتزهای کامل استفاده می شود. این پروتزها ممکن است به صورت ثابت (پیچ شونده به ایمپلنت ها) یا نیمه متحرک (قابل درآوردن) طراحی شوند.

۵. هزینه و برنامه ریزی درمان

کل مراحل ایمپلنت دندان تکی هزینه کمتری دارد و معمولاً در مطب های عمومی هم انجام می شود. اما برای درمان های کامل فک، به برنامه ریزی دقیق دیجیتال، آزمایش های تکمیلی (مثل CBCT)، و همکاری نزدیک تر بین جراح و متخصص پروتز نیاز است. طبیعتاً هزینه نهایی نیز به مراتب بالاتر خواهد بود.

پاسخ به سوالات رایج درباره مراحل ایمپلنت دندان