روکش زیرکونیا چیست؟ (بررسی انواع + قیمت هر کدام)

یکی از انواع رایج روکش های دندانی که این روزها نامش را زیاد می شنوید، روکش زیرکونیا است. در این مقاله به طور کامل و تخصصی (اما به زبانی ساده) هرچیزی که باید درباره این روکش بدانید را بررسی می کنیم. همچنین توضیح می دهیم که چرا این روکش ها تا این حد محبوب هستند.

قبل از هرچیزی: اصلا زیرکونیا چیست؟

زیرکونیا در واقع یک نوع ماده سرامیکی پیشرفته است که پایه اصلی آن یک فلز به نام زیرکونیوم دی اکسید است. این ماده به خاطر ویژگی های خیلی خوبی که دارد، در پزشکی و دندا نپزشکی خیلی زیاد استفاده می شود. کاربرد این ماده فقط در دندانپزشکی نیست و مثلاً در ساخت ایمپلنت های مختلف در بدن یا حتی مفاصل مصنوعی هم استفاده می شود.

کاربرد زیرکونیا در دندانپزشکی چیست؟

یکی از مهم ترین کاربردهای زیرکونیا در دندانپزشکی، استفاده از آن برای ساخت روکش دندان و یا ایمپلنت است. روکش زیرکونیا معمولاً برای دندان هایی به کار می رود که خیلی آسیب دیده اند. مثلاً وقتی:

• به شدت پوسیده شده اند
• شکستگی های بزرگی دارند
• یا بعد از عصب کشی (درمان ریشه) ضعیف شده اند و نیاز به محافظت دارند.

این روکش می تواند به تنهایی روی یک دندان آسیب دیده قرار بگیرد، یا به عنوان بخشی از یک پل دندانی استفاده شود، یا حتی روی پایه های ایمپلنت دندان نصب شود تا جای دندان از دست رفته را پر کند.

فرق روکش زیرکونیا با سرامیک چیست؟

خب از نظر علمی، زیرکونیا خودش نوعی ماده سرامیکی محسوب می شود، اما باید بدانیم که به دلیل تفاوت های بزرگی که در میزان استحکام، ظاهر نهایی، ساختار و محل استفاده در دهان دارند، دو ماده کاملاً متفاوت در نظر گرفته می شوند.

از طرف دیگر زیرکونیا یک سرامیک پیشرفته تر و مقاوم تر است که ساختار کریستالی خیلی محکمی دارد و به همین خاطر مقاومت و استحکام مکانیکی فوق العاده بالایی از خود نشان می دهد. به خصوص در برابر فشارهایی که هنگام جویدن وارد می شود.

جدول مقایسه روکش های سرامیکی و زیرکونیا

چرا این روزها از زیرکونیا برای ساخت روکش دندان استفاده می کنند؟

دلایل زیادی وجود دارد که نشان می دهد چرا زیرکونیا برای ساخت روکش دندان تا این حد محبوب است:

• اول اینکه، روکش های زیرکونیا ظاهری خیلی طبیعی دارند و شبیه دندان های واقعی خود فرد به نظر می رسند.
• دوم، مقاومتشان در برابر فشار و شکستگی بسیار بالاست. این مساله باعث می شود برای دندان های خلفی که فشار زیادی هنگام جویدن تحمل می کنند هم مناسب باشند.
• همچنین، این ماده با بافت های دهان سازگار است و معمولاً باعث حساسیت یا تحریک لثه و بافت های اطراف نمی شود.
• روکش های زیرکونیا ماندگاری بالایی دارند و می توانند تا ۱۵ سال یا حتی بیشتر هم عمر کنند.
• نکته خوب دیگر این است که معمولاً برای گذاشتن روکش زیرکونیا، نیاز به تراش کمتری از مینای دندان سالم نسبت به بعضی انواع روکش های قدیمی تر هست.
• در نهایت این روکش ها را می توان هم در فک بالا و هم در فک پایین و روی هر دندانی استفاده کرد.

چند نوع روکش زیرکونیا داریم؟

ماده زیرکونیا که برای ساخت روکش دندان استفاده میشود، خودش انواع مختلفی دارد. انتخاب اینکه از کدام نوع استفاده شود، معمولا به این عوامل بستگی دارد:

• نیاز خاص بیمار
• اینکه روکش برای کدام دندان (جلو یا عقب) لازم است
• و نظر دندان دندانپزشک

به طور کلی چند مدل اصلی زیرکونیا برای روکش دندان وجود دارد:

۱. زیرکونیای مونو لیتیک  (Monolithic Zirconia)

این نوع روکش را کاملاً و به صورت یک تکه از ماده زیرکونیا می سازند. ویژگی اصلی آن مقاومت بسیار بسیار بالای آن است. همین باعث می شود که برای دندان های خلفی که هنگام جویدن فشار زیادی به آن ها وارد می شود، گزینه خیلی خوبی باشد. البته زیبایی ظاهری این نوع روکش زیرکونیا نسبت به انواع دیگر مقداری کمتر است، اما در عوض دوام و استحکام فوق العاده ای دارد و به راحتی نمی شکند.

۲.  روکش زیرکونیای لایه دار (Layered Zirconia)

در این مدل، هسته اصلی روکش از زیرکونیا ساخته می شود تا استحکام لازم را فراهم کند، اما روی سطح بیرونی آن یک لایه پرسلن (چینی) کار می شود. دلیل این کار این است که لایه پرسلن ظاهر زیباتر و طبیعی تری دارد و باعث می شود روکش شباهت بیشتری به مینای دندان طبیعی پیدا کند.

به همین خاطر، زیرکونیای لایه دار معمولاً برای دندان های جلویی که زیبایی آن ها اهمیت بیشتری دارد، مناسب تر است. در واقع این نوع، ترکیبی از استحکام زیرکونیا و زیبایی پرسلن است.

۳. زیرکونیای با شفافیت بالا  (High Translucent Zirconia)

این مدل یک نسخه جدیدتر و پیشرفته تر از زیرکونیا است. همانطور که از اسمش پیداست، این نوع روکش زیرکونیا شفافیت بیشتری دارد. به چه معنا؟ یعنی نور را بهتر از خودش عبور می دهد. این ویژگی باعث می شود ظاهر روکش خیلی طبیعی تر و شبیه تر به دندان های واقعی به نظر برسد.

(نکته ش اینه که: زیرکونیای با شفافیت بالا سعی می کنه تعادل خوبی بین زیبایی بالا و استحکام لازم برای دندان ها ایجاد کنه و خب و یک گزینه متعادل محسوب می شه).

مزایای روکش زیرکونیا چیست؟

• دوام بالا: یکی از مقاوم ترین مواد مورد استفاده در دندان پزشکی است
• زیبایی و تطابق رنگ: رنگ سفید طبیعی با شفافیت مشابه مینای دندان
• زیست سازگار: عدم تحریک لثه یا ایجاد حساسیت
• قابل استفاده در انواع موقعیت ها: برای تک دندان، پل یا ایمپلنت
• سازگاری با طراحی دیجیتال: قابل تولید با دقت بالا از طریق سیستم های CAD/CAM

معایب احتمالی این روکش چیست؟

• قیمت روکش زیرکونیا نسبت به روکش های معمولی قطعا بالاتر است
• در موارد نادر، ممکن است سایش دندان مقابل ایجاد کند
• در برخی مدل های قدیمی تر، زیبایی کمتر نسبت به سرامیک خالص

این روکش طی چه مراحلی نصب می شود؟

فرآیند ساخت و نصب روکش زیرکونیا معمولاً شامل مراحل زیر است:

1. آماده سازی دندان و تراش جزئی آن برای جای گیری روکش
2. قالب گیری دقیق (با مواد سنتی یا اسکن دیجیتال)
3. ساخت روکش در لابراتوار با طراحی دیجیتال (CAD/CAM)
4. نصب و تنظیم روکش بر روی دندان، با چسب مخصوص

این فرآیند در صورت وجود تجهیزات مدرن، در برخی مطب ها حتی می تواند در یک جلسه کامل شود.

مقایسه روکش زیرکونیا با سایر روکش ها رایج دیگر

هزینه روکش زیرکونیا چقدر است؟

هزینه این نوع روکش بسته به کشور، کلینیک، مهارت دندان پزشک و نوع زیرکونیا استفاده شده متغیر است.
در ایران، قیمت روکش زیرکونیا در سال ۱۴۰۴ معمولاً بین ۸ تا ۱۵ میلیون تومان متغیر است. البته این مبلغ بسته به برند مواد، لابراتوار، موقعیت کلینیک و تعداد دندان های درگیر می تواند بیشتر یا کمتر باشد.

بیشتر بخوانید: هزینه انواع روکش دندان در سال 1404

خلاصه اینکه، اگر دنبال زیبایی و دوام هستید، به فکر زیرونیا باشید ….

روکش زیرکونیا انتخابی هوشمندانه برای افرادی است که نمی خواهند بین زیبایی و دوام، یکی را فدا کنند. این ماده پیشرفته، پاسخی است به نیازهای عملکردی و زیبایی شناسانه  در درمان های دندانپزشکی امروزی. اما یادتان اشد که پیش از تصمیم گیری نهایی، حتما از یک دندانپزشک متخصص ترمیمی و زیبایی دندان مشاوره حرفه ای دریافت کنید.