فیس ماسک ارتودنسی چیست؟ از کاربرد تا عوارض آن

فیس ماسک ارتودنسی یا ماسک صورت نوعی دستگاه ارتودنسی است که بر روی صورت نصب می شود و به منظور درمان ناهنجاری های رشد فک مانند مشکلاتی مثل آندربایت (عقب بودن فک بالا) در کودکان استفاده می شود. 

در واقع استفاده از این ابزار ضرورت انجام جراحی های پیچیده مانند جراحی فک را در سنین بزرگسالی را کاهش می دهد.

در ادامه با ما همراه باشید تا با اینکه فیس ماسک ارتودنسی چیست؟ متشکل از چه اجزایی است؟ مراحل درمان با این ابزار چگونه است؟ و چه مزایا و معایبی دارد؟ آشنا شوید.

فیس ماسک ارتودنسی چیست؟

فیس ماسک ارتودنسی نوعی ابزار ارتودنسی برای درمان ناهنجاری های فکی کودکان است و نیاز به جراحی های پیچیده مثل جراحی فک در سنین بزرگسالی را می کاهد.

فیس ماسک صورت که در خارج از دهان قرار می گیرد، به بریس های ارتودنسی یا هدگیر فک بالا نصب می شود. این دستگاه به دلیل فشار و نیروی ملایمی که به فک وارد می کند باعث تغییر موقعیت آن و درمان مشکلاتی مثل اوربایت یا آندربایت در حین ارتودنسی کودکان 8 الی 13 سال استفاده می شود.

اجزای تشکیل دهنده فیس ماسک ارتودنسی چیست؟

اجزای تشکیل دهنده فیس ماسک دندان شامل قاب صورت (فریم فلزی)، هد کپ (تکیه گاه پیشانی) و اتصالات هدگیر (پد چانه و کش های لاستیکی) است.

بدنه این دستگاه قاب یا میله مرکزی است که به سر بیمار متصل می شود. این قاب مجهز به بخشی در مقابل دهان بیمار است که به کمک بندهای لاستیکی به دهان بیمار متصل می شود، این اتصالات نیز به بریس های پلاک های ارتودنسی داخل دهان وصل می شود.

در واقع فیس ماسک با نیرویی که به فک وارد می کند آن را به جایگاه اصلی خود هدایت می کند.

مراحل درمان با فیس ماسک ارتودنسی

1. در شروع درمان ممکن است نیاز به استفاده از پالاتال اکسپندر (وسیع کننده کام) باشد. این ابزار نوعی ارتودنسی متحرک است و اصولا 1 الی 2 ماه از آن استفاده می شود.
2. ارتودنتیست (متخصص ارتودنسی) پس از قالب گیری ارتودنسی دندان، دستگاه فیس ماسک را می سازد. 
3. پس از استفاده از دستگاه وسیع کننده کام، دکتر ارتودنسی وضعیت دهان و دندان بیمار را بررسی می کند و آموزش های لازم برای استفاده از فیس ماسک صورت را به وی می دهد.
4. طول درمان با فیس ماسک ارتودنسی ممکن است 6 الی 12 ماه طول بکشد.

مزایای فیس ماسک ارتودنسی چیست؟

از جمله مزایای این دستگاه ارتودنسی عبارتند از:

• کاهش نیاز به درمان های پیچیده در آینده: در واقع یکی از مزایای ارتودنسی دندان در سنین کودکی به خصوص استفاده از فیس ماسک این است که نیاز به درمان های پیچیده در آینده مثل جراحی فک را در سنین بزرگسالی کاهش می دهد.
• هدایت رشد فک: در صورتی که فک بالا یا پایین جلو یا عقب باشند، این دستگاه فک را به جایگاه مناسب خود هدایت می کند که باعث ایجاد تناسب در کل اجزای صورت می شود.
• کاهش نیاز به کشیدن دندان: در برخی مواقع به دلیل نبود فضای کافی در فک نیاز به کشیدن دندان در ارتودنسی است که در صورت استفاده از فیس ماسک دندان نیازی به این کار نخواهد بود و تمامی دندان ها حفظ می شوند.
• کاهش طول درمان ارتودنسی: ماسک صورت باعث کاهش طول درمان ارتودنسی با دستگاه های ارتودنسی ثابت می شود.
• افزایش اعتماد به نفس: این دستگاه به دلیل تناسبی که در کل اجزای صورت ایجاد می کند، منجر به افزایش اعتماد به نفس بیمار می شود.

معایب فیس ماسک ارتودنسی چیست؟

با اینکه فیس ماسک ها مزایای زیادی دارند، اما این دستگاه ها معایب زیر را هم دارند:

• مشکلات ظاهری: به دلیل حجم زیاد دستگاه که بر روی صورت نصب می شود، بسیاری از کودکان از ظاهر آن ناراضی هستند.
• همکاری سخت کودکان: به دلیل ظاهر بزرگی که این دستگاه دارد و نیاز به استفاده از فیس ماسک ارتودنسی در خواب هم می باشد، ممکن است کودکان اذیت شوند و همکاری های لازم را با دکتر ارتودنسی نداشته باشند.
• تحریکات پوستی: در برخی افراد به دلیل استفاده از این دستگاه ممکن است پوست پیشانی و چانه فرد تحریک شود. برای جلوگیری از این مشکل استفاده از تکه های پارچه در زیر پدهای دستگاه یا پودر بچه پیشنهاد می شود.
• محدودیت در تغذیه: همان طور که رژیم غذایی در زمان استفاده از ارتودنسی ثابت اهمیت دارد؛ برای افرادی که فیس ماسک دهان استفاده می کنند نیز محدودیت هایی در نظر گرفته شده است و نباید از غذاهای سفت و چسبناک استفاده کنند.

چه کسانی باید از فیس ماسک ارتودنسی استفاده کنند؟

از این دستگاه اصولا به منظور درمان ناهنجاری های فکی و دندانی کودکان 8 تا 13 سال استفاده می شود. در واقع بهترین سن برای ارتودنسی پیشگیری همین سنین است؛ زیرا فک کودکان در حال رشد است و امکان تغییر موقعیت آن راحت تر است. 

از فیس ماسک معمولا برای ارتودنسی دندان بزرگسالان استفاده نمی شود؛ زیرا رشد فک این افراد تکمیل شده است و این درمان تاثیر چندانی نخواهد داشت. برای درمان ناهنجاری های شدید فکی در بزرگسالان نیاز به ارتوسرجری که ترکیبی از درمان های ارتودنسی و جراحی فک است، می باشد.

فیس ماسک ارتودنسی چه فرقی با سایر روش ها دارد؟

فیس ماسک ارتودنسی نوعی ابزار درمانی کاملا منحصر به فرد است و تفاوت چشم گیری با سایر دستگاه های ارتودنسی دارد. به عنوان مثال روش های ارتودنسی نامرئی تنها برای حرکت دندان ها مناسب هستند و تاثیری بر درمان ناهنجاری های فکی و مشکلات اسکلتی ندارند.

در حالی که فیس ماسک دهان مشکلات اسکلتی و فکی فرد را درمان می کند. در حالی که بریس های سرامیکی یا فلزی مشغول اصلاح موقعیت دندان ها هستند به صورت همزمان از فیس ماسک هم برای اصلاح ناهنجاری های فکی استفاده می شود.

چگونگی مراقبت از ماسک صورت

• رعایت بهداشت دهان و دندان: توجه به بهداشت دهان و دندان در ارتودنسی همچنین در مواقع استفاده از ماسک صورت از واجبات است. حتما بعد از هر وعده غذایی باید دندان هایتان را مسواک بزنید و به خوبی نخ دندان بکشید.
• تمیز نگه داشتن فیس ماسک: حتما باید دستگاه را با یک دستمال مرطوب یا پدهای ضدعفونی کننده تمیز نگه دارید.
• مراجعات منظم به ارتودنتیست: به منظور بررسی پیشرفت درمان و تعویض کش ها در زمان مقرر به ارتودنتیست خود مراجعه کنید.
• خودداری از دستکاری دستگاه: به هیچ عنوان دستگاه ماسک صورت را دستکاری نکنید. در صورت شکستن اجزای این دستگاه باید فورا به ارتودنتیست خود مراجعه کنید.

فیس ماسک ارتودنسی چه تاثیری در درمان های ارتودنسی آینده بیمار دارد؟

همان طور که بارها گفتیم، استفاده از فیس ماسک در سنین کودکی، مسیر درمان ارتودنسی در سنین بزرگسالی را هموارتر می کند. در واقع این دستگاه با درمان مشکلات شدید اسکلتی درمان های آینده مانند استفاده از ارتودنسی دیمون، نامرئی و … را کوتاه تر و ساده می کند. 

کلام آخر

فیس ماسک ارتودنسی، یکی از تجهیزات کاربردی در حوزه ارتودنسی پیشگیری به منظور درمان مشکلات شدید فکی و جلوگیری از بروز مشکلات حاد در آینده است. 

ماسک صورت با هدایت صحیح رشد فک کودکان، نیاز به جراحی های سنگین مثل جراحی فک را در بزرگسالی کاهش می دهد و با پرداخت کم هزینه ارتودنسی در سنین پایین از بسیاری از مشکلات و ناهنجاری های دندانی و فکی در آینده در امان می مانید.

سوالات متداول