7 علت دیر افتادن دندان شیری

زمانی که کودک به سن مدرسه می رسد، اولین اولین انتظار والدین، لق شدن و افتادن دندان های شیری است. اما وقتی یکی از دندان های شیری نمی افتد، نگرانی والدین شروع می شود: چرا این دندان لق نمی شود؟ آیا مشکلی وجود دارد؟ حقیقت این است که علت دیر افتادن دندان شیری در هر کودک متفاوت است و گاهی مشکل خاصی نیست و قابل درمان می باشد. در این مقاله از لبخندفا همه دلایل دیر افتادن دندان شیری را بررسی می کنیم تا با خیالی راحت روند رشد دندان های فرزند خود را دنبال کنید.

ترتیب افتادن دندان شیری

به طور معمول دندان های شیری از سن ۶ سالگی شروع به افتادن می کنند و این روند معمولا تا ۱۲ سالگی ادامه دارد.

ترتیب افتادن دندان شیری به شرح زیر است:

1. دندان های پیشین میانی
2. دندان های پیشین کناری
3. آسیای کوچک اول
4. آسیای کوچک دوم
5. نیش ها
6. آسیای بزرگ اول و دوم (دائمی)

در صورتی که دندان شیری چند ماه بعد از سن طبیعی بیفتد، مشکل خاصی نیست. اما در صورتی که اختلاف زمانی زیاد باشد بهتر است به یک دندانپزشک اطفال خوب مراجعه کنید.

علت دیر افتادن دندان شیری چیست؟

دلایل بسیاری می توانند باعث شوند دندان شیری از زمان معمول دیرتر بیفتد. در ادامه 10 علت دیر افتادن دندان شیری  را بررسی می کنیم.

1.     نبود جوانه دندان دائمی

یکی از شایع ترین دلایل دیر افتادن دندان شیری، فقدان جوانه دندان دائمی است. وقتی جوانه دندان دائمی زیر دندان شیری وجود نداشته باشد، دندانی نیست که فشار بیاورد و باعث لق شدن دندان شیری شود. در این شرایط دندان شیری ممکن است سال ها در دهان باقی بماند.

علت بروز این مشکل عوامل ژنتیکی، مشکلات تکاملی هنگام رشد جنین و ضربه یا عفونت دندان در سال های اول زندگی کودک است. در این موارد معمولا لازم است از دندان تصویر رادیوگرافی پانورامیک گرفته شود تا وجود یا عدم وجود جوانه مشخص شود.

2.     کمبود فضای فکی یا کوچکی فک

اگر فک کودک کوچک باشد یا دندان های دائمی برای رشد فضای کافی نداشته باشند، دندان های دائمی نمی توانند در مسیر طبیعی خود رشد کنند. در نتیجه فشار لازم برای لق شدن دندان شیری وارد نمی شود و افتادن آن به تاخیر می افتد.

این مشکل معمولا در کودکانی که فک کوچک دارند، دندان های شیری بسیار نزدیک به هم هستند و سابقه ارتودنسی در خانواده دارند، دیده می شود.

3.     چسبندگی ریشه و کند بودن جذب ریشه

ریشه دندان های شیری به طور طبیعی باید توسط سلول هایی به نام اودونتوکلاست جذب شود تا دندان لق شده و بیفتد. گاهی این روند کند می شود و ریشه دندان از بین نمی رود. نتیجه این می شود که دندان شیری بیش از حد معمول در دهان باقی می ماند. این اتفاق ممکن است بر اثر مشکلات ژنتیکی، کمبود کلسیم و ویتامین دی و التهاب مزمن لثه رخ دهد.

4.     رویش نابجای دندان دائمی (دندان کوسه ای)

یک علت دیر افتادن دندان شیری، رویش نابجای دندان دائمی است. به این شکل که در بعضی از کودکان، دندان دائمی پشت یا جلوی دندان شیری شروع به رشد می کند. در این حالت چون فشار مستقیم به ریشه دندان شیری وارد نمی شود، دندان شیری لق نمی شود و دیرتر از زمان طبیعی می افتد. این حالت بیشتر در دندان های پیشین پایین دیده می شود و بسیاری از والدین آن را با اصطلاح “دندان کوسه ای” می شناسند.

5.     جویدن کم یا مصرف غذاهای نرم

کودکانی که غذاهای بسیار نرم مصرف می کنند یا عادت به جویدن ندارند، کمتر از دندان های خود کار می کشند. فشار جویدن باعث کمک به لق شدن دندان شیری می شود. بنابراین کمبود این فشار می تواند روند افتادن دندان را کند، کند.

6.     عوامل ژنتیکی

عوامل ژنتیکی هم می تواند علت دیر افتادن دندان شیری باشد. بنابراین اگر در میان والدین هم دندان های شیری دیر افتاده باشد، احتمال وقوع این اتفاق در کودک بیشتر می شود.

7.     مشکلات هورمونی و اختلالات رشد

اختلالاتی مثل کم کاری تیروئید، کمبود هورمون رشد و بیماری های متابولیک استخوان هم می توانند علت دیر افتادن دندان شیری کودکان باشند. کودکانی که رشد فیزیکی آن ها کندتر است، اغلب دندان هایشان هم دیرتر عوض می شود.

عوارض نیفتادن دندان شیری چیست؟

اگر علت دیر افتادن دندان شیری درمان نشود، ممکن است مشکلات زیر ایجاد شود:

• کج شدن دندان های دائمی که در این صورت نیاز به اصلاح دندان کج با ارتودنسی خواهد بود.
• کمبود فضا برای ارتودنسی
• رویش نابجای دندان های دائمی
• ناهماهنگی فک ها
• نیاز به کشیدن دندان به صورت جراحی
• تاثیر منفی بر زیبایی لبخند

بنابراین تشخیص علت دیر افتادن دندان شیری، اولین قدم برای پیشگیری از این مشکلات است.

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟

اگر هر کدام از موارد زیر را مشاهده کردید، مراجعه به دندان پزشک متخصص کودکان ضروری است:

• دندان شیری بیش از ۱ سال از موعد طبیعی خود گذشته و نیفتاده است.
• دندان دائمی در حال رویش است اما دندان شیری لق نشده است.
• کودک احساس درد یا تورم در ناحیه دارد.
• دندان شیری کمی لق شده اما مدت زیادی بدون تغییر مانده.
• کودک دندان های پشت سر هم یا دو ردیف دندان دارد.

درمان دیر افتادن دندان شیری

درمان بسته به علت اصلی متفاوت است. مهم ترین روش ها عبارتند از:

کشیدن دندان شیری توسط دندانپزشک

اگر دندان دائمی در حال رویش است اما دندان شیری هنوز لق نشده، دندانپزشک با یک اقدام ساده و بدون درد، دندان شیری را می کشد تا مسیر رشد دندان دائمی باز شود.

ارتودنسی یا گسترش فضا

اگر علت کمبود فضا باشد، ممکن است ارتودنتیست (دکتر ارتودنسی) درمان های زیر را توصیه کند:

• گسترش فک
• اصلاح نامرتبی جزئی
• فضاساز ارتودنسی

این درمان ها از کج شدن دندان های دائمی جلوگیری می کند.

درمان مشکلات هورمونی یا تغذیه ای

اگر پزشک تشخیص دهد علت دیر افتادن دندان شیری مربوط به رشد یا هورمون ها است، درمان های پزشکی برای تنظیم آن انجام می شود.

صبر کردن و مشاهده روند رشد

در بسیاری از موارد، دندان پزشک توصیه می کند تنها صبر کنید و روند رشد طبیعی را پیگیری کنید. اگر مشکل جدی وجود نداشته باشد، دندان شیری با کمی تاخیر اما بدون عارضه خواهد افتاد.

چگونه از دیر افتادن دندان شیری پیشگیری کنیم؟

• مصرف غذاهای سفت مانند سیب، هویج و خیار
• رعایت بهداشت دهان برای جلوگیری از التهاب لثه
• انجام معاینات دوره ای از سن ۵ سالگی
• مصرف کلسیم، فسفر و ویتامین دی کافی
• جلوگیری از عادت های بد دهانی مثل مکیدن انگشت
• معاینه منظم دندان پزشک بهترین راه برای پیشگیری و تشخیص زودهنگام مشکلات دندانی است.

جمع بندی

علت دیر افتادن دندان شیری می تواند از مشکلات ساده مثل کمبود فضا یا جویدن کم تا علل پیچیده تر مانند نبودن جوانه دندان دائمی باشد. بیشتر این مشکلات با تشخیص سریع و درمان مناسب قابل حل هستند.

اگر دندان شیری کودک پس از سن طبیعی نیفتاده، بهتر است با دندانپزشک متخصص کودکان مشورت کنید تا روند رویش دندان های دائمی به درستی پیش برود.

سوالات متداول