اوردنچر ثابت و متحرک چیست؟ (10 نکته فوق طلایی را بشناسید)
در دنیای دندانپزشکی مدرن، روش های متعددی برای جایگزینی دندان های از دست رفته وجود دارد. یکی از راهکارهای مؤثر، کاربردی و البته کمتر شناخته شده، اوردنچر است. این نوع دندان مصنوعی با بهره گیری از فناوری ایمپلنت و طراحی متحرک، ترکیبی هوشمندانه از راحتی، استحکام و عملکرد را برای ما به ارمغان می آورد. در این مقاله، با این پروتز دندان مصنوعی، تفاوت های آن با سایر روش ها، مزایا، معایب، مراحل درمان و مراقبت های پس از آن به طور کامل آشنا خواهید شد.
اوردنچر چیست؟
اوردنچر در واقع نوعی دندان مصنوعی متحرک است. یعنی شما می توانید خودتان آن را از دهان بردارید و دوباره سر جایش بگذارید. اما با دندان های مصنوعی کاملاسنتی فرق بسیار مهمی دارد. نمونه های سنتی فقط روی لثه می نشستند و ممکن است راحت لق شوند یا حرکت کنند. اما این پروتزی که ما داریم درباره اش صحبت می کنیم این محدودیت ها را ندارد. پروتز مذکور بر روی پایه های محکمی در دهان شما قرار می گیرد و به آن ها متصل می شود. به همین دلیل خیلی ثابت تر است. این پایه ها:
- معمولاً ایمپلنت های دندانی هستند که توسط متخصص در استخوان فک شما کاشته شده اند و مثل ریشه عمل می کنند.
- یا حتی گاهی هم می توانند ریشه های دندانی طبیعی باشند که هنوز سالم و قوی در دهان شما وجود دارند و متخصص تشخیص می دهد که می توان از آن ها به عنوان پایه استفاده کرد.

به همین دلیل:
- اوردنچر پایداری و ثبات بسیار بالاتری نسبت به دندان های مصنوعی سنتی که فقط به لثه متکی هستند، دارد.
- از همه مهم تر هنگام صحبت کردن، خندیدن یا غذا خوردن، خیلی کمتر حرکت می کند یا جابجا می شود
- در نهایت به فرد حس اطمینان بیشتری می دهد.
فرق اوردنچر با ایمپلنت دندان چیه؟
عملکرد پروتز ثابت دندانی ایمپلنت مانند دندانی طبیعی است که به صورت کامل در ساختار استخوان فکی برای تثبیت موقعیت مکانی پیچ شده است؛ عدم امکان جداسازی پروتز از ناحیه پر شده منطقه خالی بوده دندان از دست رفته. دندانپزشک متخصص ترمیم و زیبایی برای اجرای این تکنیک نیازمند تعداد ایمپلنت بیشتری است. بالا بودن هزینه ایمپلنت دندان و بروز عوارض جانبی بیشتر به دلیل جراحی سنگین تر کاشت پروتز ثابت دندانی مذکور نباید فراموش شود.
| تفاوت | ایمپلنت ثابت | اوردنچر |
|---|---|---|
| هزینه کدام بیشتر است؟ | ✅ | ❌ |
| کدام غیر قابل برداشت است؟ | ✅ | ❌ |
| کدام به تعداد کمتری ایمپلنت نیاز دارد؟ | ❌ | ✅ |
اوردنچر بر پایه ایمپلنت عملکردی مانند پروتز متحرک دندان مصنوعی دارد. باید بدانید که این دندان مصنوعی ها با خاصیت قفل شوندگی نیازمند ایمپلنت های کمتر هستند تا بتوانند تثبیت موقعیت مکانی را بر روی ساختار استخوان فکین انجام دهد. لازم است تا بدانید که امکان برداشتن پروتز متحرک مذکور وجود دارد. هزینه پرداختی برای این شیوه به دلیل نیازمندی تعداد کمتر ایمپلنت، کمتر است. جراحی این روش در مقایسه با عمل کاشت پروتز ثابت ایمپلنت دندان بسیار سبک تر است.

تفاوت اوردنچر با دندان مصنوعی چیست؟
باید بدانید که هیچ تکیه گاهی برای تثبیت موقعیت مکانی پروتزهای متحرک دندان مصنوعی وجود ندارد. لازم است تا بدانید که با نصب دندان مصنوعی در داخل فضای دهان، حین میل کردن مواد غذایی یا صحبت کردن با دیگران، لیز خوردن پروتزهای متحرک مشاهده می شود.
| ویژگی | پروتز کامل سنتی | اوردنچر |
|---|---|---|
| ثبات و چسبندگی | نسبتاً کم، وابسته به چسب یا مکش لثه | بسیار بالا، متکی بر ایمپلنت |
| راحتی در جویدن | محدود | افزایش قابل توجه قدرت جویدن |
| تحلیل استخوان فک | بیشتر | کاهش تحلیل استخوان در بلندمدت |
| هزینه | کمتر | بیشتر از پروتز سنتی ولی کمتر از ایمپلنت ثابت کامل |
| قابلیت جدا شدن | بله | بله، توسط بیمار |
دندانپزشک متخصص ترمیم و زیبایی برای اوردنچر ایمپلنت از چند ایمپلنت برای تثبیت موقعیت مکانی پروتز بر روی ساختار فکین استفاده می کند تا جای خالی دندان های از دست رفته پر شوند و امکان جابجایی در آن ها وجود نداشته باشد. باید بدانید که حضور ایمپلنت در این تکنیک مانند مانعی برای جلوگیری از شکل گیری تحلیل استخوان و از دست دادن تراکم ساختار استخوان فکین عمل می کند. متقاضیان و استفاده کنندگان پروتز سنتی دندان مصنوعی باید بدانند که با مروز زمان، شکل گیری تحلیل استخوان فک تحتانی در حال اتفاق است.

انواع اوردنچر متکی بر ایمپلنت کدام اند؟
انتخاب بهترین نوع از انواع اوردنچر ثابت و متحرک بستگی به نتایج ارزیابی متقاضی جایگزین دندان از دست رفته بعد از بررسی وضعیت سلامت دهان توسط دندانپزشک متخصص ترمیم و زیبایی دارد:
1️⃣ از نوع متحرک اما متکی بر ایمپلنت
دندانپزشک متخصص ترمیم و زیبایی در این شیوه، از 4 الی نهایتا 6 عدد ایمپلنت برای جایگذاری در فکین فوقانی و تحتانی جهت تثبیت موقعیت مکانی پروتزهای دندانی مصنوعی بهره مند می شود. دندانپزشک در اوردنچر متکی بر ایمپلنت باعث جلوگیری از نابودی ساختار استخوان فکی می شود. با پیشگیری از شکل گیری چنین عارضه ای می توان ظاهر چهره بیمار از دید بینندگان جوان تر به نظر آید. متخصص مربوطه ابتدا جراحی کاشت ایمپلنت را انجام می دهد و سپس دستور طراحی پروتز مصنوعی را در لابراتوار صادر می کند. باید بدانید که این مورد در دسته بندی پروتز متحرک قرار دارد و استفاده کنندگان به راحتی می توانند در زمان خوابیدن آن را از دهان خارج نمایند و تمیز بکنند.
2️⃣ از نوع ثابت اما متکی بر ایمپلنت
اوردنچر ثابت با متحرک یک تفاوت بزرگ دارد؛ در نوع متحرک امکان جداسازی پروتز دندان مصنوعی توسط استفاده کننده وجود دارد، اما در نوع ثابت پروتز دندان مصنوعی در ایمپلنت ها قفل شده است و امکان جداسازی آن تنها توسط متخصص مربوطه وجود دارد. باید بدانید که هزینه پرداختی برای پروتز دندانی مصنوعی نوع ثابت در مقایسه با نوع متحرک بیشتر است. همچنین پاکسازی سطوح پروتز دندان مصنوعی ثابت در مقایسه با نوع متحرک دشوارتر است. دندانپزشک متخصص ترمیم و زیبایی در این نوع از 4 ایمپلنت برای ثبات موقعیت مکانی پروتز مصنوعی استفاده می کند.
3️⃣ از نوع متحرک متکی بر ایمپلنت با کمک میله
باید بدانید که پایه های ایمپلنت (فیکسچر) به شکل میله ای هستند. پروتز مصنوعی بر روی فیکسچرها گیره شده تا تثبیت موقعیت مکانی صورت گیرد. قابلیت خارج سازی این پروتز دندان مصنوعی هنگام خوابیدن یا شستشو را فراموش نکنید.

4️⃣ متکی بر ایمپلنتی با شکل توپ
جامعه دندانپزشکان متخصص ترمیم و زیبایی برای جایگزین دندان از دست رفته در فک تحتانی از این نوع پروتز مصنوعی استفاده می کنند. باید بدانید که متخصص ترمیم و زیبایی از 2 یا 4 عدد ایمپلنت برای ثبات موقعیت مکانی پروتز دندان مصنوعی استفاده می کند. قسمت اباتمنتی که وظیفه اتصال میان پروتز دندان مصنوعی و ایمپلنت ار بر عهده دارد، توپی شکل می باشد. راحت بودن شستشوی پروتز و آسان بودن اجرای عملیات تعویض اجزای متشکل آن در گذر زمان بسیار حائز اهمیت است.
5️⃣ اوردنچر پارسیل
اگر جزو افرادی قرار دارید که در حال دست و پنجه نرم کردن با تعدادی دندان از دست رفته هستید، نوع پارسیل یکی از بهترین گزینه های پیشنهادی مطرح می شود. دندانپزشک متخصص ترمیم و زیبایی نهایتا از 2 عدد ایمپلنت برای قرارگیری محکم پروتز دندان مصنوعی استفاده می کند. اعمال فشار به دندان های کناری پروتز مصنوعی پارسیل مهم ترین نقطه ضعف این راهکار درمانی برای جایگزین دندان های از دست رفته است. همچنین طبیعی بودن جلوه بصری اوردنچر پارسیل در مقایسه با پروتز دندان مصنوعی سنتی پارسیل از مهم ترین نقاط قوت این راهکار درمانی است.
فیلم مراحل اوردنچر
حالا ببینیم این دندان مصنوعی با ثبات چطور روی این پایه ها قرار می گیرد عملکردشان به چه صورت است. در این روش:
اول ایمپلنت ها را میکارند
ابتدا بسته به شرایط فک شما، میزان استخوان موجود و نظر متخصص، چند ایمپلنت دندانی در استخوان فک کاشته می شوند. تعداد این ایمپلنت ها معمولاً متفاوت است و بر اساس نیاز فک شما تعیین می شود. گاهی بین ۲ تا ۴ عدد یا بیشتر ایمپلنت کافیست. به خصوص در فک بالا که ممکن است برای پایداری خوب به تعداد بیشتری ایمپلنت نیاز باشدُ ممکن است تعداد بیشتر شود.
سپس اوردنچر برایتان ساخته می شود
پس از اینکه ایمپلنت ها با استخوان جوش خوردند و آماده شدند یک دندان مصنوعی ویژه برای شما ساخته می شود که در بخش زیرین خود، قسمت های اتصال دهنده یا قفل های کوچکی دارد. این قفل ها طراحی های مختلفی دارند، مثلاً:
- می توانند شبیه گوی و کاسه باشند که در هم چفت می شوند
- یا شبیه میله ای باشند که دندان مصنوعی روی آن کلیپ می شود و قرار می گیرد.

پروتز را روی پایه سوار می کنند
دندان مصنوعی شما با دقت بر روی این پایه هایی که روی ایمپلنت ها (یا ریشه های طبیعی) قرار گرفته اند، سوار شده و با آن قفل ها محکم می شود. فکرش را بکنید، انگار دندان مصنوعی با چند نقطه اتصال قوی به فک شما می چسبد و ثابت می ماند.
در نهایت کنترل پروتز دست شما است
نکته مهم این است که با وجود این ثبات خوب، شما هنوز هم می توانید خودتان به راحتی این دندان مصنوعی را برای تمیز کردن روزانه، از دهان بردارید و دوباره سر جای خود بگذارید. این قابلیت جدا شدن، به شما کمک می کند تا هم دندان مصنوعی و هم لثه ها و پایه های زیرین آن را به خوبی تمیز کنید.
چه کسانی کاندیدای مناسب تری برای اوردنچر هستند؟
افرادی که می توانند از این پروتز دندان مصنوعی متحرک برای جایگزین دندان از دست رفته استفاده کنند شامل موارد فهرست بخش ذیل می شوند:
- افرادی که دندان های طبیعی خود را از دست داده اند اما هنوز استخوان فک مناسبی برای ایمپلنت دارند.
- کسانی که از دندان مصنوعی کامل ناراضی هستند و به دنبال پایداری بیشتر می گردند.
- بیمارانی که شرایط فیزیکی یا اقتصادی انجام ایمپلنت ثابت کامل را ندارند.
- افرادی که تحلیل استخوان فک را تجربه کرده اند، اما با روش های مکمل می توانند ایمپلنت محدود دریافت کنند.
- افرادی که تمام واحدهای دندانی خود را از دست دادند.
- اگر در حال دست و پنجه نرم کردن با پروتزهای مصنوعی هستید که در دهان فیکس می شوند اما به طور صحیح در دهان قرار نمی گیرند.
- افرادی که از لغزین پروتزهای مصنوعی در دهان رضایت مند نیستند.
مزایای اوردنچر چیست؟
برای همه متقاضیان جایگزین دندان های از دست رفته لازم است تا قبل از تصمیم گیری نهایی برای بهره مندی از اوردنچر با مزایای این پروتز ثابت دندانی بر پایه ایمپلنت آشنا شوید:
- ثبات بالا در دهان (بدون نگرانی از لیز خوردن هنگام صحبت یا غذا خوردن)
- افزایش کارایی جویدن (به ویژه برای غذاهای سفت)
- جلوگیری از تحلیل استخوان فک (به دلیل تحریک استخوان توسط ایمپلنت ها)
- ظاهر طبیعی تر و لبخندی متناسب تر
- امکان جدا کردن و تمیز کردن آسان تر(نسبت به پروتز ثابت)
- هزینه مناسب تر (نسبت به کاشت ایمپلنت کامل)
- کم شدن احتمال نیازمندی به اجرای فرآیند اجرای پیوند استخوانی (کم بودن ایمپلنت های مورد نیاز و بهره مندی از خاصیت زاویه دار بودن ساختار استخوانی فکین برای تثبیت موقعیت مکانی)
- کوتاه بودن مدت زمان درمان (عدم ممنوعیت برای قرارگیری پروتزهای مصنوعی بر روی ایمپلنت ها پس از اجرای جراحی کاشت)

مدت زمان لازم برای درمان اوردنچر ایمپلنت چقدر است؟
دندانپزشک متخصص ترمیم و زیبایی ابتدا در 1 جلسه شروع به جای گذاری و نصب ایمپلنت ها در موقعیت مکانی مد نظر می کند. با گذشت زمان 90 الی 180 روزه، به زخم های جراحی اجازه ترمیم و التیام خواهید داد تا فرآیند جوش خوردگی ایمپلنت با ساختار استخوان فکی به بهترین شکل ممکن صورت گیرد و سپس امکان نصب پروتزهای مصنوعی بر روی ایمپلنت ها مهیا خواهد شد.
برای اوردنچر ایمپلنت چه تعداد ایمپلنت مورد نیاز است؟
حضور تحلیل رفتگی استخوان، نوع پروتز مصنوعی و شرایط فردی بیماران در تعداد ایمپلنت های مورد نیاز جهت قرارگیری پروتزهای مصنوعی تاثیرگذار هستند. دندانپزشکان متخصص ترمیم و زیبایی در بسیاری از مواقع برای نصب نوع پارسیل از 2 ایمپلنت برای تثبیت موقعیت مکانی پروتزها استفاده می کنند. از سوی دیگر در انواع دیگر خانواده این پروتزهای مصنوعی، ممکن است متخصص تا 4 عدد ایمپلنت برای تثبیت موقعیت مکانی استفاده کند.
معایب و عوارض اوردنچر ایمپلنت چیست؟
نیاز به جراحی کاشت ایمپلنت (هرچند محدود)، طولانی بودن دوره انتظار برای جوش خوردن ایمپلنت ها قبل از استفاده، نیاز به نگهداری و نظافت روزانه، امکان فرسودگی قطعات اتصال دهنده در بلندمدت و نیاز به تعویض و امکان نیاز به ساخت مجدد کامل پروتز برای تطابق بهتر با آناتومی فک در برخی موارد از جمله معایب معایب این پروتز مصنوعی هستند. بالا بودن هزینه اوردنچر ایمپلنت را در مقایسه با پروتزهای مصنوعی معمولی و سنتی را فراموش نکنید. به یاد داشته باشید که اگر میزان از دست دادن تراکم ساختار استخوان فکین کم نباشد، و دندانپزشک متخصص ترمیم و زیبایی شما تشخیص دهد که اثرگذاری پیوند استخوان ثمره بخش نیست، بهره مندی از پروتزهای مصنوعی سنتی در اولیت قرار می گیرد.
مراقبت های بعد از اوردنچر ایمپلنت چیست؟
لازم است تا بدانید که نکات مراقبتی از این پروتز دقیق مطابق دستورالعمل های مراقبتی دندان مصنوعی است و به شکل زیر می باشد:
- هر شب، پروتز را از دهان خارج و تمیز کنید.
- شستشوی پروتز را پس از میل کردن وعده های غذایی فراموش نکنید.
- از مسواک نرم و شوینده ی ملایم برای تمیز کردن دندان مصنوعی استفاده کنید.
- در صورت استفاده از پروتز متحرک، پاکسازی و شستشوی فضای دهان باید پس از خارج سازی پروتز انجام شود.
- در هنگام قرارگیری و نصب پروتز از تمیز بودن آن کسب اطمینان کنید تا عفونت لثه و دهان شکل نگیرد.
- ناحیه ی ایمپلنت و لثه ها نیز باید به طور منظم تمیز شوند.
- به صورت منظم برای بررسی و سرویس قطعات اتصال دهنده به دندان پزشک مراجعه کنید (هر ۶ تا ۱۲ ماه).
نتیجه گیری کنیم؟
این پروتز، انتخابی هوشمندانه برای کسانی است که میان راحتی دندان مصنوعی و استحکام ایمپلنت به دنبال تعادل هستند. چنین راه حل ترکیبی، با فراهم کردن پایداری بالا، عملکرد بهتر و کاهش مشکلات دندان مصنوعی سنتی، می تواند جایگاه مهمی در درمان های جایگزینی دندان پیدا کند. در نهایت اگر به دنبال لبخندی با ثبات، راحتی در زندگی روزمره و حفظ سلامت فک هستید، مشورت با متخصص پروتز دندانی یا ایمپلنت می تواند اولین قدم مؤثر برای انتخاب بهترین راهکار درمانی باشد.
پاسخ به سوالات رایج
هزینه خود پروتز با هزینه ایمپلنت ها متفاوت است. شما برای هر پروتز بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون پراخت می کنید.
افرادی که تراکم استخوانی کافی ندارند و یا با بیماری هایی مثل دیابت روبرو هستند باید با دقت سمت این تکنیک بروند.
اگر تمام دستورالعمل های مراقبتی رعایت شود، مدت زمان ماندگاری پروتزها حداقل 10 و حداکثر 20 سال است.
غذاهایی با بافت نرم مانند تخم مرغ هم زده شده، میوه له شده، لبنیات پنیر و ماست، سیب زمینی به شکل پوره، سوپ و آبگوشت.
اصلا، با توجه به قرارگیری پروتزهای دندان مصنوعی بر روی پایه های ایمپلنت، هیچ اختلال یا عاملی برای شکل گیری فرآیندهای لیزخوردگی و جابجایی آن ها وجود نخواهد داشت و باعث ایجاد اثرگذاری منفی در تکلم و صحبت کردن با دیگران نمی شود.