اسپلینت دندان چیست؟ کاربرد، مزایا و معایب

اسپلینت دندان یا آتل بندی دندان یکی از روش های موثر برای نگهداری دندان لق شده است. از جمله دلایل لق شدن دندان ها می توان به بیماری های لثه، ضربه یا تروما و تحلیل استخوان فک اشاره کرد و در صورت عدم درمان به موقع ممکن است باعث از دست دادن دندان ها شود.

در این مواقع معمولا دندانپزشکان سعی دارند با اسپلینت دندان لق را در جای خود محکم کنند و از افتادن دندان ها جلوگیری کنند.

در این سری از مقالات مجله دندانپزشکی لبخندفا همراه ما باشید تا با اینکه آتل بندی دندان چیست؟ انواع آن چیست؟ و چه مزایا و معایبی دارد؟ آشنا شوید.

اسپلینت دندان چیست؟

اسپلینت دندان به انگلیسی Dental Splinting یا همان آتل بندی دندان، یکی از خدمات دندانپزشکی به منظور حفظ و تقویت دندان های لق شده یا آسیب دیده است.

دندانپزشک برای آتل بندی دندان لق شده توسط مواد مخصوصی مثل فیبرهای شیشه ای یا فلزی به دندان های شل شده کمک می کند تا به دندان های سالم مجاور خود متصل شوند و از شل شدن بیشتر و افتادن آنها جلوگیری کند که نتیجه آن نیز تثبیت دندان لق شده به دلیل بیماری های لثه، تحلیل استخوان فک یا دندان های آسیب دیده، خواهد بود.

هدف اصلی از اسپلینت دهان لق شده جلوگیری از شل شدن بیشتر دندان ها و فراهم کردن فرصتی برای بهبود بافت های اطراف دندان و لثه است.

تاریخچه آتل بندی دندان

اسپلینت دندان تقریبا از اوایل قرن بیستم روی کار آمده است. در ابتدا دندانپزشکان برای آتل بندی دندان های شل شده از مواد فلزی استفاده می کردند. اما در چندین سال گذشته به دلیل وجود تکنولوژی های جدید از مواد نوینی مثل فیبرهای شیشه ای یا کربنی به جای مواد فلزی استفاده می شود. این مواد به نسبت مواد فلزی زیباتر، محکم تر و انعطاف پذیرتر هستند.

در چه شرایطی از آتل دندان استفاده می شود؟

• افرادی که لثه ضعیفی دارند، در هنگام جویدن غذا ممکن است با مشکل مواجه شوند. در این شرایط از آتل دندان، به منظور بازگرداندن ثبات عملکردی دندان ها استفاده می شود.
• آتل بندی دندان به منظور جا زدن دندان های افتاده و تثبیت دندان های لق شده که نیاز به کشیدن دارند، مفید است.
• جلوگیری از حرکت دندان ها بعد از ارتودنسی و بازگشت ارتودنسی؛
• درمان اختلالات مفصل فک؛
• جلوگیری از آسیب به دندان ها در افرادی که عادت به دندان قروچه دارند؛
• درمان آپنه خواب و خر و پف؛

انواع اسپلینت دندان

انواع اسپلینت های دهانی بسیار متنوع هستند که بیرون دندان ها یا داخل آنها قرار می گیرند. از جمله رایج ترین انواع اسپلینت دهان عبارتند از:

اسپلینت بیرون دندانی

در این روش، مواد مخصوص اسپلینت به مینای دندان ها متصل می شود. اسپلینت بیرون دندانی باعث مقاوم تر شدن و سفت تر شدن دندان های شل شده در جای خود می شوند.

اسپلینت داخل دندانی

در این روش با کنده شدن یک کانال کوچک، اسپلینت فلزی در داخل آن به وسیله چسب یا روش های دیگر مانند باندینگ متصل می شود.

اسپلینت دائمی یا ثابت

به کمک اسپلینت دائمی، دندان های لق شده برای همیشه و از کنار به یکدیگر متصل می شوند. برای انجام اسپلینت ثابت دندان از روکش استفاده می شود. این نوع اسپلینت باعث جوش خورد یا متصل شدن تاج دندان ها به یکدیگر می شود.

اسپلینت بایت

افرادی که عادت به دندان قروچه دارند می توانند از اسپلینت بایت دهان به منظور کاهش فشار وارد شده به دندان ها استفاده کنند.

ویژگی های اسپلینت خوب دندان چیست؟

مستحکم بودن

یکی از ویژگی های اسپلینت دهان خوب داشتن استحکام کافی است. زیرا اسپلینت باید توانایی تحمل فشار ناشی از نیروی عضلات فک و جابجایی دندان ها را داشته باشد.

آسیب نرساندن به بافت های نرم دهان

اسپلینت دندان باید به گونه ای باشد که به بافت های نرم دهان و دندان آسیب وارد کند.

انعطاف پذیری بالا

یکی دیگر از ویژگی های اسپلینت دهان داشتن انعطاف پذیری بالا است؛ زیرا این ابزار باید به شکل قوس فکی دربیاید و به دندان ها متصل شود.

چه کسانی نمی توانند از آتل دندان استفاده کنند؟

افرادی که شرایط زیر را دارند نمی توانند از آتل بندی دندان استفاده کنند:

• افرادی که دندان های پوسیده زیادی دارند: افرادی که دندان های پوسیده زیادی دارند، نمی توانند از اسپلینت استفاده کنند. زیرا دندان های این افراد استحکام کافی برای تحمل نیروی آتل دندان را ندارند.
• افرادی که بهداشت دهان و دندان خود اهمیت نمی دهند: افرادی که در رعایت بهداشت دهان و دندان خود کوتاهی می کنند همواره با مشکلاتی مثل عفونت دندان، پوسیدگی دندانی و … مواجه هستند.  از آنجا که در صورت استفاده از اسپلینت، فضای بین این ابزار و دندان، فضایی برای تجمع باکتری ها است. به همین دلیل اگر بهداشت دهان و دندان به خوبی رعایت نشود، نه تنها مشکل فرد برطرف نمی شود، بلکه کرم و باکتری دندانی ممکن است زمینه ساز مشکل دیگری نیز باشد.
• افرادی که دندان های شلوغی دارند: افرادی که دندان های شلوغ و ناهماهنگی دارند، نمی توانند از اسپلینت دهان استفاده کنند.

مزایای استفاده از اسپلینت دندان چیست؟

• جلوگیری از آسیب به دندان ها؛
• ایجاد الگوی خواب بهتر؛
• کاهش درد دندانی؛
• درمان سردردهای ناشی از مشکل بیمار؛
• قیمت اسپلینت دندان به نسبت سایر روش ها کمتر است؛
• تسریع روند بهبود بیماری های لثه؛

معایب استفاده از اسپلینت دندان چیست؟

• در صورتی که آتل بندی دندان به درستی انجام نشود، می تواند باعث تحلیل ریشه دندان شود.
• بیمار حتما باید تعداد زیادی دندان سالم در دهان داشته باشد.