با 8 مرحله اصلی ارتودنسی دندان بیشتر آشنا شوید

ارتودنسی دندان تنها به چسباندن براکت ها محدود نمی شود. این درمان یک مسیر چند مرحله ای است که از ارزیابی اولیه آغاز می شود و تا تثبیت نتایج در سال های آینده ادامه دارد. آگاهی از مراحل ارتودنسی دندان به بیماران کمک می کند تا با آمادگی ذهنی و همراهی مؤثر، بهترین نتیجه را از درمان خود به دست آورند.

آشنایی با مراحل ارتودنسی دندان از مشاوره تا انتهای درمان

در این جدول به طور خلاصه اصلی ترین مراحل ارتودنسی دندان را مشاهده کنید. لطفا اگر نیاز به توضیحات بیشتر دارید، ادامه مقاله را هم مطالعه بفرمایید:

شماره مرحله	عنوان مرحله	توضیح کوتاه
۱	معاینه اولیه و مشاوره تخصصی	بررسی اولیه وضعیت دهان و فک توسط متخصص و گفت وگو با بیمار.
۲	تصویربرداری و ارزیابی های تشخیصی	تهیه عکس ها و رادیوگرافی های لازم برای تشخیص دقیق مشکل.
۳	تهیه و ارائه طرح درمان	تدوین برنامه درمانی شامل نوع دستگاه، مدت و هزینه بر اساس تشخیص.
۴	آماده سازی قبل از نصب دستگاه ارتودنسی	انجام اقدامات ضروری مانند جرم گیری یا ترمیم پوسیدگی پیش از شروع درمان.
۵	نصب دستگاه ارتودنسی و آغاز درمان فعال	قرار دادن براکت یا تحویل الاینر برای شروع حرکت دادن دندان ها.
۶	جلسات تنظیم دوره ای (ویزیت های ارتودنسی)	مراجعات منظم برای تنظیم دستگاه و پیگیری پیشرفت درمان.
۷	برداشتن دستگاه ارتودنسی و پایان درمان فعال	برداشتن دستگاه های ارتودنسی پس از رسیدن دندان ها به موقعیت مطلوب.
۸	استفاده از نگهدارنده (رتینر)	استفاده از ابزارهای ثابت یا متحرک برای حفظ موقعیت جدید دندان ها و جلوگیری از برگشت.

۱. معاینه اولیه و مشاوره تخصصی (اولین گام برای شناخت مشکل شما)

مسیر درمان ارتودنسی شما با یک ویزیت اولیه در مطب متخصص آغاز می شود. در اولین جلسه از مراحل ارتودنسی:

• ارتودنتیست به دقت وضعیت کلی دندان ها، لثه ها و فک های شما را مورد بررسی قرار می دهد.
• نحوه قرارگیری فک بالا و پایین در حالت استراحت و هنگام حرکت ارزیابی می شود.
• متخصص تراکم و چیدمان دندان های موجود را نیز بررسی می کند.
• شما فرصت دارید تا درباره دلیل مراجعه، نگرانی ها و انتظاراتی که از نتیجه درمان دارید، صحبت کنید.
• سابقه درمانی و دندانی شما نیز پرسیده می شود.

این جلسه پایه و اساس تشخیص و برنامه ریزی درمان را تشکیل می دهد. در پایان این ویزیت، متخصص معمولاً شما را برای انجام تصویربرداری تخصصی ارجاع می دهد.

۲. تصویربرداری و ارزیابی های تشخیصی برای جمع آوری اطلاعات دقیق

برای اینکه ارتودنتیست بتواند تشخیص دقیق و کاملی از شرایط شما داشته باشد و بهترین طرح درمان را ارائه دهد، نیاز به اطلاعاتی فراتر از معاینه چشمی است. در این مرحله چندین نوع تصویربرداری تخصصی انجام می شود:

• رادیوگرافی پانورامیک (OPG) تصویری کلی از تمام دندان ها، ریشه ها، فک ها و مفاصل فکی به نمایش می گذارد.
• رادیوگرافی سفالومتریک برای ارزیابی رابطه فک ها و بررسی الگوی رشد صورت به کار می رود.
• همچنین، از دندان ها و صورت شما (داخل دهانی و خارج دهانی) عکس های فتوگرافی گرفته می شود.
• برای تهیه مدل سه بعدی دقیق از دندان ها، اسکن دیجیتال یا قالب گیری ارتودنسی سنتی نیز انجام می شود.

مجموعه این اطلاعات تشخیصی در گام دوم از مراحل ارتودنسی دندان، ابزار اصلی ارتودنتیست برای برنامه ریزی درمان شماست.

۳. تهیه و ارائه طرح درمان (یکی از اصلی ترین و مهم ترین مراحل ارتودنسی دندان)

پس از تحلیل کامل تمام اطلاعات جمع آوری شده از معاینات بالینی و تصاویر تشخیصی، متخصص ارتودنسی طرح درمان منحصر به فرد شما را تدوین می کند. در این مرحله، مشخص می شود که:

• چه نوع دستگاه ارتودنسی برای شما مناسب تر است (مانند براکت های ثابت فلزی یا سرامیکی، ارتودنسی لینگوال پشت دندانی، یا ارتودنسی نامرئی با الاینرهای شفاف).

• مدت زمان تقریبی مورد نیاز برای تکمیل درمان تخمین زده می شود.
• اگر نیاز به اقدامات جانبی مانند کشیدن دندان خاص، جراحی فک در موارد شدید یا استفاده از مینی اسکرو باشد، در این برنامه مشخص می شود.
• در نهایت، جزئیات هزینه کلی ارتودنسی و شرایط پرداخت آن برای شما توضیح داده می شود.

اینجا شما باید تصمیم بگیرید …

با آگاهی کامل از طرح درمان به عنوان یکی از مهم ترین مراحل ارتودنسی دندان، مزایا، محدودیت ها و هزینه ها، شما می توانید تصمیم نهایی خود برای شروع درمان را بگیرید.

۴. آماده‌سازی قبل از نصب دستگاه ارتودنسی

پیش از آغاز مرحله فعال درمان و نصب دستگاه های ارتودنسی، بسیار مهم است که از سلامت کامل دهان و دندان های شما اطمینان حاصل شود. این مرحله شامل اقدامات لازم برای آماده‌سازی محیط دهان است. ممکن است:

• نیاز به جرم گیری کامل دندان ها برای پاکسازی پلاک و جرم باشد.
• هرگونه پوسیدگی دندانی باید ترمیم شود یا پرکردگی های قدیمی که مشکل دارند، تعویض گردند.
• در صورت لزوم و طبق طرح درمان، ممکن است نیاز به کشیدن یک یا چند دندان باشد.
• اگر بیماری لثه (بیماری پریودنتال) وجود داشته باشد، حتماً باید قبل از شروع ارتودنسی درمان شود.

این مرحله برای جلوگیری از بروز مشکلات جدی تر در طول درمان و تضمین موفقیت نهایی آن ضروری است.

۵. نصب دستگاه ارتودنسی و آغاز درمان فعال برای شروع حرکت دندان ها

پس از پایان جلسه 5 از مراحل ارتودنسی دندان، درمان فعال ارتودنسی عملاً آغاز می شود. نوع دستگاه انتخابی بر اساس طرح درمان شما خواهد بود:

ارتودنسی ثابت

اگر درمان با ارتودنسی ثابت باشد (فلزی یا سرامیکی)، براکت ها با چسب مخصوص روی سطح دندان ها چسبانده می‌شوند. سپس سیم ارتودنسی از میان آن ها عبور داده‌می‌شود. این سیم با اعمال نیروهای خاصی، دندان ها را به تدریج جابه جا می کند.

ارتودنسی متحرک و نامرئی

در روش های متحرک یا الاینرهای شفاف، اولین مجموعه از دستگاه ها یا پلاک ها به شما تحویل می شود و نحوه استفاده صحیح از آن ها آموزش داده‌می شود.

۶. جلسات تنظیم دوره ای (ویزیت های ارتودنسی): پیگیری و هدایت درمان

در طول دوره درمان فعال، نیاز به مراجعات منظم و دوره ای به متخصص ارتودنسی دارید. این ویزیت ها به معنای واقعی کلمه از مهم ترین مراحل ارتودنسی دندان هستند و معمولاً هر ۴ تا ۶ هفته یک بار انجام می شوند. در هر جلسه:

• ارتودنتیست با دقت پیشرفت درمان را ارزیابی می کند.
• براکت ها و سیم ها تنظیم می شوند، یا سیم ها با سیم های جدیدتر تعویض می شوند.
• اگر درمان با الاینر باشد، مجموعه بعدی پلاک ها به شما تحویل می شود.
• در صورت نیاز، کش های بین فکی یا لوازم کمکی دیگری اضافه یا تعویض می شوند.
• وضعیت بهداشت دهان شما نیز بررسی و توصیه های لازم ارائه می شود.

حضور منظم در این جلسات برای اطمینان از حرکت صحیح دندان ها و دستیابی به نتیجه مطلوب در زمان مد نظر، حیاتی است.

۷. برداشتن دستگاه ارتودنسی و پایان درمان فعال: مرحله تغییر بزرگ

زمانی که دندان ها به موقعیت نهایی که در طرح درمان تعیین می شود رسیدند و ارتباط فک ها اصلاح شد، مرحله فعال درمان به پایان می رسد. این گام از آخرین مراحل ارتودنسی دندان است که در آن:

• دستگاه های ارتودنسی (مانند براکت ها یا اتصالات الاینر) با دقت از روی دندان ها برداشته می شوند.
• معمولاً پس از برداشتن دستگاه ها، دندان ها به طور کامل تمیز (جرم گیری و پولیش) می شوند تا هرگونه چسب باقی مانده یا لکه پاک شود.
• در این مرحله، برای مستندسازی نتیجه نهایی، عکس ها و قالب نهایی از دندان ها تهیه می شود. این پایان دوره جابه جایی فعال دندان هاست و وارد مراحل بعد از اتمام ارتودنسی می شویم.

۸. استفاده از نگهدارنده (رتینر یا ریتینر ارتودنسی) جهت تثبیت و حفظ نتیجه

گام نهایی در مراحل ارتودنسی دندان، استفاده از نگهدارنده یا رتینر است. پس از برداشتن دستگاه های فعال، دندان ها تمایل دارند به موقعیت اولیه خود بازگردند (پدیده برگشت یا Relapse). ریتینرها، که ممکن است از نوع ثابت (سیمی که پشت دندان های جلویی میچسبند) یا متحرک (پلاک های شفاف یا سیمی قابل برداشتن) باشند، برای جلوگیری از این حرکت ناخواسته دندان ها تجویز می شوند.

تا چه وقت باید از ریتینر ارتودنسی استفاده کرد؟

مدت زمان و نحوه استفاده از نگهدارنده توسط ارتودنتیست تعیین می شود و ممکن است از چند ماه، چند سال یا حتی به صورت شبانه مادام العمر توصیه شود. پایبندی به استفاده منظم و صحیح از نگهدارنده برای حفظ نتیجه ی سخت کوشانه ی درمان ارتودنسی و اطمینان از پایداری لبخند جدید شما کاملاً ضروری است.

در نهایت یادتان باشد که …

همانطور که در توضیح مراحل ارتودنسی خواندید؛ درمان ارتودنسی، مسیری گام به گام و منظم است. از ارزیابی اولیه گرفته تا جلسات تنظیم و مرحله نگهداری، هر بخش از این مسیر نقشی تعیین مهمی در رسیدن به لبخندی سالم و هماهنگ دارد. انتخاب متخصص مجرب، رعایت بهداشت دهان، و همکاری مداوم با روند درمان، سه رکن اصلی موفقیت در این مسیر هستند.

پاسخ به سوالات رایج درباره مراحل ارتودنسی دندان