آیا امکان انجام ام آر آی در ارتودنسی وجود دارد؟

امروزه MRI یکی از روش های تصویربرداری دقیق پزشکی است که برای بررسی بیماری های مغز، ستون فقرات، مفاصل و بسیاری از اندام های داخلی به کار می رود. در این میان، سوالی که برای بیماران ارتودنسی بسیار مهم است این است که آیا امکان انجام ام آر آی در ارتودنسی وجود دارد یا خیر؟

در صورت استفاده از انواع ارتودنسی ثابت، که نیاز است تا پایان طول درمان براکت ها، بریس ها، سیم و سایر تجهیزات در دهانتان بماند، در این شرایط نگرانی بابت تداخل تجهیزات ارتودنسی با دستگاه ام آر آی یا ایجاد خطر کاملا طبیعی است.

در این مقاله به بررسی کامل شرایط، نکات ایمنی و راهکارهای انجام ام آر آی در بیمارانی که ارتودنسی دارند می پردازیم.

MRI چیست و چرا اهمیت دارد؟

ام آر آی یا MRI (Magnetic Resonance Imaging) یک روش تصویربرداری پزشکی است که از میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای تهیه تصاویر دقیق از اندام های داخلی بدن استفاده می کند. این روش بدون اشعه ایکس انجام می شود و نسبت به سی تی اسکن ایمن تر است.

اهمیت ام آر آی در تشخیص دقیق بیماری هایی مانند تومورهای مغزی، آسیب های نخاعی، مشکلات دیسک کمر، بیماری های قلبی و بررسی عروق خونی بسیار بالاست.

به همین دلیل اگر فردی تحت درمان ارتودنسی باشد و پزشک نیاز به انجام ام آر آی داشته باشد، سوال اصلی این خواهد بود که امکان انجام ام آر آی در ارتودنسی وجود دارد یا خیر.

ارتودنسی و نقش فلز در تداخل با ام آر آی

ارتودنسی معمولا شامل براکت ها، سیم ها و گاهی دستگاه های کمکی فلزی است. از آنجا که ام آر آی بر اساس میدان مغناطیسی قوی کار می کند، وجود فلز در بدن یا روی دندان ها می تواند مشکلاتی ایجاد کند. این مشکلات شامل موارد زیر است:

• جذب شدن فلز توسط میدان مغناطیسی: فلزات می توانند در میدان مغناطیسی حرکت کنند یا باعث لرزش شوند.
• ایجاد نویز در تصاویر: وجود فلز در دهان باعث افت کیفیت تصاویر به ویژه در نواحی نزدیک به سر و گردن می شود.
• احتمال گرم شدن فلز: در برخی موارد نادر، قطعات فلزی ممکن است کمی داغ شوند و بیمار احساس ناراحتی کند. با این حال همه فلزات مشابه هم واکنش نشان نمی دهند و بسیاری از براکت ها و سیم های ارتودنسی امروزی از آلیاژهایی ساخته شده اند که مشکل خاصی در MRI ایجاد نمی کنند.

آیا امکان انجام ام آر آی در ارتودنسی وجود دارد؟

به طور کلی بله، امکان انجام ام آر آی در ارتودنسی وجود دارد اما شرایط خاصی باید رعایت شود. اگر  از ارتودنسی سرامیکی یا پلاستیکی استفاده می کنید، هیچ مشکلی برای انجام MRI وجود نخواهد داشت.

اما اگر براکت ها و سیم های شما فلزی هستند، بسته به محل تصویربرداری و نوع فلز ممکن است کیفیت تصویر کاهش یابد یا پزشک توصیه کند قبل از تصویربرداری، براکت ها یا بعضی اجزا موقتا برداشته شوند.

بنابراین پاسخ قطعی به این سوال بستگی به موارد زیر دارد:

• محل تصویربرداری: اگر MRI مربوط به مغز یا ناحیه فک و گردن باشد، تداخل بیشتر خواهد بود. اما در نواحی پایین تنه مانند زانو یا کمر معمولا مشکلی ایجاد نمی شود.
• جنس براکت ها و سیم ها: براکت های تیتانیومی یا سرامیکی معمولا تداخل بسیار کمی دارند.
• تشخیص پزشک: در برخی شرایط مهم، پزشک درخواست می کند براکت ها قبل از تصویربرداری برداشته شوند.

تجربه بیماران ارتودنسی در زمان MRI

بسیاری از بیماران ارتودنسی که نیاز به ام آر آی داشته اند، بدون مشکل خاصی این تصویربرداری را انجام داده اند. تنها مسئله ای که اغلب گزارش می شود، کاهش کیفیت تصاویر در اطراف دهان و سر است. برای مثال اگر تصویربرداری مربوط به مغز باشد، پزشک رادیولوژی ممکن است با محدودیت هایی در مشاهده برخی جزئیات روبرو شود. در این موارد یا تصاویر بیشتری تهیه می شود یا توصیه به برداشتن موقت براکت ها می گردد.

راهکارهای ایمنی برای انجام ام آر آی در ارتودنسی

برای اینکه ام آر آی در بیماران ارتودنسی بدون مشکل انجام شود، رعایت چند نکته ضروری است:

• قبل از انجام ام آر آی حتما پزشک و تکنسین را از وجود براکت و سیم ارتودنسی مطلع کنید.
• اگر براکت های شما فلزی هستند، درباره جنس و نوع آنها از متخصص ارتودنسی سوال کنید.
• در صورت نیاز پزشک ممکن است پیشنهاد کند براکت ها در ناحیه جلویی دندان ها برداشته شوند.
• اگر ام آر آی مربوط به قسمت های پایین بدن باشد، معمولا نیازی به نگرانی نیست.
• استفاده از براکت های سرامیکی یا شفاف در افرادی که احتمال نیاز به ام آر آی دارند، بهترین روش ارتودنسی خواهد بود.
• در صورتی که دکتر ارتودنسی از شما بخواهد که در هنگام انجام MRI از محافظ دندان استفاده کنید، حتما این کار را انجام دهید. استفاده از محافظ دهان در زمان ام آر آی احتمال ایجاد تداخلات تجهیزات فلزی ارتودنسی و همچنین آسیب به بافت های دهانی را کم می کند.

جمع بندی

امکان انجام ام آر آی در ارتودنسی وجود دارد اما باید به محل تصویربرداری، جنس براکت ها و نظر پزشک توجه شود.

در بسیاری از موارد نیازی به برداشتن براکت ها نیست و ام آر آی بدون خطر انجام می شود. با این حال در مواردی که تصویربرداری مربوط به ناحیه سر و گردن باشد، ممکن است کیفیت تصاویر کاهش یابد یا پزشک توصیه به برداشتن موقت براکت ها کند. بنابراین بهترین کار این است که قبل از MRI با متخصص ارتودنسی و پزشک رادیولوژی مشورت کنید تا بهترین تصمیم برای سلامتی و درمان شما گرفته شود.

سوالات متداول